Fetva o gasuljenju, opremanju i dženaza-namazu osobi koja je umrla usljed zarazne bolesti

Broj: 03-2-26/20

Datum: 22. redžeb 1441. h. g.

           17. mart 2020. godine

Na osnovu člana 10. Poslovnika o radu Vijeća muftija, Vijeće muftija Islamske zajednice u Bosni i Hercegovini na svojoj 24. redovnoj sjednici, održanoj u Sarajevu dana 22. redžeba 1441. h. g., odnosno 17. marta 2020. godine, razmatrajući trenutnu situaciju izazvanu pandemijom korona virusa, donijelo je sljedeću:

Fetvu o gasuljenju, opremanju i dženaza-namazu

osobi koja je umrla usljed zarazne bolesti

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ‎

الحمد لله رب العالمين والصلاة والسلام على أشرف الأنبياء والمرسلين ، نبينا محمد وعلى آله وصحبه أجمعين:

U ime Allaha Milostivog, Samilosnog

Hvala Allahu Gospodaru svjetova, neka su Mir i Spas na Njegovog posljednjeg poslanika, plemenitu porodicu i sve ashabe.

Svevišnji Stvoritelj je odlikovao čovjeka i dao mu prednost nad mnogim drugim stvorenjima. Ova Božanska počast odnosi se i na živu i na umrlu osobu. Iz počasti prema umrloj osobi, islam je propisao da se njeno tijelo ogasuli i umota u ćefine, da joj se klanja dženaza i da se ukopa u kabur. Primjena ovih propisa kolektivna je obaveza (fardi-kifaje) muslimanske zajednice/džemata.

U slučaju da je osoba umrla od posljedica zarazne bolesti, obavit će se konsultacija s nadležnom zdravstvenom ustanovom o stepenu opasnosti od širenja zaraze i načina gasuljenja i opremanja mejita. Ukoliko ta ustanova procijeni da se radi o blažoj zarazi te da se, uz adekvatne mjere zaštite, može obaviti gasuljenje i opremanje, oni će se i obaviti tako što će se mejit samo obliti vodom, bez dodirivanja tijela.

Ukoliko se radi o težim zaraznim bolestima, primijenit će se propis o tejemumu, koji zamjenjuje gasuljenje u toj situaciji, a gasal je dužan koristiti osobnu zaštitnu opremu (OZO), predviđenu instrukcijama nadležnog državnog organa. Po završetku opremanja, obavezno je izvršiti čišćenje i dekontaminaciju gasulhane, prema važećim standardima.

Kada se mejit transportira u gasulhanu u sanitarnoj vreći ili sanduku, uz zabranu otvaranja i vađenja mejita, zbog opasnosti širenja zaraze, primijenit će se propis o tejemumu. Bijelim čaršafom (ćefinom) samo će se prekriti sanitarna vreća u kojoj se nalazi mejit. I u ovom slučaju potrebno je da gasal, prilikom tejemuma i stavljanja ćefina, koristi adekvatnu zaštitnu opremu. Dženaza-namaz i ukop će se obaviti na uobičajeni način.

U slučaju proglašenja epidemije ili pandemije, kao što je to slučaj s korona virusom u ovom vremenu, u pogledu prisustva dženaza-namazu i ukopu mejita, treba se pridržavati uputstava nadležnih državnih organa koji se odnose na javna okupljanja, tako da ovaj namaz obavi samo jedan imam i članovi porodice. Svi drugi propisi i običaji, koji se redovno obavljaju nakon klanjanja dženaza-namaza i ukopa, bilo u domu ožalošćene porodice ili u džamiji, odgađaju se do otklanjanja opasnosti od epidemije/pandemije.

Na osobu koja umre pod režimom samoizolacije/karantina preventivno se primjenjuju mjere opreza i zaštite koje se primjenjuju kod zaražene osobe, a koje su spomenute u ovoj fetvi.

A Allah najbolje zna!

Husein ef. Kavazović

Reisu-l-ulema