Kojom praksom ili hadisom je žena oslobođena klanjanja džuma namaza?

Pitanje:

U ajetu kojim se naređuje džuma namaz Uzvišeni nam se obraća sa „o vjernici“, isto onako kao i kada naređuje namaz i zekat. Zanima me kojom praksom ili hadisom je žena oslobođena klanjanja džuma namaza?

Odgovor:

Džuma namaz je, u osnovi, propisana u većim naseljima (gradovima i/ili velikim selima), a ne obavlja se u nenaseljenim mjestima i malim selima, u kojima nema predvodnika (predstavnika izvršne vlasti) ili kadije. U pravilu, džuma namaz se i u gradovima klanja u većim džamijama, a ne u svakoj mahalskoj džamiji. Od Alije, r.a., se prenosi da je rekao: „Džuma namaz, tekbiri-tešrik, ramazanski i kurban-bajramski namaz obavljaju se u velikim džamijama i velikim mjestima.“ (Ibn Ebi Šejbe)

Ne prenosi se da je Allahov Poslanik, a.s., naredio da se klanja džuma u manjim selima oko Medine, i pored njihova mnoštva. El-Buhari bilježi da je Abdullah ibn Abbas, r.a., rekao: „Prva džuma koja je obavljena poslije džume u džamiji Allahova Poslanika, a.s., je ona u džamiji Abdul-Kajsa u Dževasi u Bahrejnu.“

Zbog toga što se džuma ne obavlja u svakom mjestu ona nije obavezna osobama kojima bi odlazak na džumu predstavljao poteškoću kao što su putnik, žena, bolesnik i osobi koja nije u stanju da joj prisustvuje.

Allahov Poslanik, a.s., je rekao: „Džuma je dužnost svakom muslimanu koji se nalazi u džematu. Od ove obaveze izuzeti su žene, malodobne i bolesne osobe...“ (Ebu Davud)

Iako joj džuma nije obavezna žena može prisutvovati džuma namazu i tada nije obavezna, pored džume, klanjati i podne namaz. (A. Tuhmaz, Hanefijski fikh, 1/392-394)